Tình hình giá thực phẩm hiện nay và ảnh hưởng đến bữa ăn của trẻ
Trước thực trạng giá cả các mặt hàng lương thực, thực phẩm tăng cao, vấn đề đảm bảo bữa ăn đầy đủ dinh dưỡng cho trẻ em đã trở thành mối quan tâm lớn của nhiều gia đình, đặc biệt là các bà mẹ. Thực phẩm giàu dinh dưỡng thường có giá cao, nhưng có nhiều loại thực phẩm có giá rẻ hơn hoặc được nuôi trồng tại nhà cũng là những thực phẩm giàu dinh dưỡng. Điều này đồng nghĩa là các gia đình thu nhập thấp cũng vẫn có thể cung cấp đủ dinh dưỡng cho con mình. Chìa khóa nằm ở việc lựa chọn thực phẩm một cách thông minh, cân đối giữa chất lượng dinh dưỡng và giá cả, để đảm bảo trẻ em vẫn nhận được các dưỡng chất thiết yếu mà không phải gánh nặng tài chính lớn cho gia đình.
Các loại thực phẩm giàu chất đạm giá thành phải chăng
Chất đạm là thành phần quan trọng trong chế độ ăn uống của trẻ, giúp phát triển cơ bắp, tăng cường sức khỏe và khả năng miễn dịch. Tuy nhiên, nhiều loại thịt cá giàu đạm thường có giá cao. Thay vì chọn thịt lợn hoặc các loại cá đắt tiền, các bà mẹ có thể bổ sung đạm cho trẻ từ trứng gà, cá giá thành phải chăng và đậu, đỗ … là các loại thực phẩm giàu đạm nguồn thực vật.
+ Trứng gà: Một quả trứng chỉ có giá dao động khoảng từ 3.000 – 4.000 đồng, rẻ hơn 1/4 lần so với một lạng thịt lợn, nhưng lại giàu protein và dễ chế biến. Trứng có thể dùng để luộc, rán, hoặc nấu cháo để bổ sung dinh dưỡng cho trẻ. Trứng còn được coi là nguồn đạm hoàn hảo với thành phần có đủ 9 loại acid amin cần thiết cho cơ thể.
+ Cá giá thành phải chăng: Nhiều người thường nghĩ rằng chỉ các loại cá đắt tiền như cá thu, cá hồi mới có giá trị dinh dưỡng cao. Tuy nhiên, các loại cá như cá chép, cá rô, cá diếc, cá nục, cá basa cũng rất giàu đạm và giá cả hợp lý. Những loại cá này dễ chế biến và thích hợp cho khẩu vị của trẻ em.
+ Đậu đỗ: Ngoài nguồn đạm từ động vật, các loại đạm thực vật từ đậu, đỗ..cũng là những thực phẩm giàu dinh dưỡng và có giá trị kinh tế cao. Đậu nành, đậu xanh, đậu đen có thể dùng để nấu cháo, làm sữa đậu nành hoặc thêm vào các món ăn khác, vừa giúp bổ sung đạm, vừa cung cấp chất xơ và các khoáng chất cần thiết cho trẻ.
Chè đậu xanh, đậu đen là những món ăn bổ dưỡng, dễ làm và không đắt đỏ. Những món chè này cung cấp đạm thực vật, chất xơ, và các vitamin thiết yếu. Các mẹ lưu ý không nên cho quá nhiều đường vào trong món chè để giảm nguy cơ béo phì và các rối loạn chuyển hoá. Món chè ngọt dịu, không quá nhiều đường, giúp trẻ bổ sung nước, tăng cường sức đề kháng.
Bổ sung chất béo từ mỡ động vật và dầu thực vật
Chất béo có vai trò đặc biệt quan trọng với sự phát triển của trẻ. Nhu cầu chất béo của trẻ khá cao so với người trưởng thành (theo khuyến nghị, chất béo cung cấp tối đa 30% năng lượng khẩu phần với người trưởng thành). Ở trẻ đang bú mẹ, vì 40-60 % năng lượng ăn vào là do chất béo từ sữa mẹ; trẻ 6-12 tháng tuổi, năng lượng do lipid khẩu phần cung cấp là 40%, và trẻ 1-3 tuổi, năng lượng do lipid khẩu phần cung cấp là 35-40%. Trẻ em cần một lượng cholesterol nhất định và axit arachidonic, một axit béo không no có nhiều trong mỡ động vật, do đó cần kết hợp thức ăn và lipid từ cả nguồn động vật và thực vật cho bữa ăn của trẻ.
Các mẹ có thể sử dụng cả mỡ động vật như mỡ lợn, mỡ gà, mỡ cá (các loại mỡ này có giá thành tương đối rẻ). Mỡ cá không chỉ chứa các acid béo bão hoà mà còn có nhiều acid béo không bão hoà có lợi cho phát triển não bộ và tim mạch. Lựa chọn các loại dầu như dầu đậu tương, dầu hạt cải và dầu lạc cũng là một cách để cung cấp chất béo tốt cho trẻ mà không phải chi trả nhiều cho các loại dầu đắt tiền chuyên dành cho trẻ em.
Nhóm thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất phải chăng
+ Rau và trái cây theo mùa: Các loại rau củ quả theo mùa có giá thành rẻ và đảm bảo chất lượng. Những loại quả như chuối, đu đủ, thanh long là nguồn cung cấp vitamin A và C tuyệt vời cho trẻ. Các bà mẹ nên chú ý bổ sung các loại rau xanh lá và quả có màu sắc phong phú, chẳng hạn như rau muống, rau ngót, rau cải và bí đỏ. Chế độ ăn nhiều rau củ không chỉ giúp bổ sung chất xơ, mà còn cung cấp lượng lớn vitamin và khoáng chất cần thiết cho sự phát triển của trẻ.
+ Tự làm nước uống từ các loại quả tươi: Nhiều loại đồ uống đóng chai chứa nhiều đường, phẩm màu không tốt cho sức khỏe của trẻ. Các mẹ có thể tự làm nước uống cho con từ các loại quả tươi như cam, dứa, bơ, dưa chuột, cà chua hoặc bí đao…. Nước ép từ các loại quả này vừa dễ làm, vừa tiết kiệm chi phí, đảm bảo vệ sinh và cung cấp dinh dưỡng cho trẻ.
Các lựa chọn sữa hợp túi tiền
+ Tận dụng nguồn sữa mẹ: Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời và kinh tế nhất cho trẻ nhỏ, đặc biệt trong 6 tháng đầu đời. Tuy nhiên, nhiều bà mẹ chưa hiểu hết lợi ích của sữa mẹ hoặc không biết cách duy trì nguồn sữa khi đi làm lại. Các bà mẹ nên duy trì việc cho con bú sữa mẹ càng lâu càng tốt, giúp tiết kiệm chi phí sữa công thức và cung cấp dinh dưỡng tối ưu cho trẻ.
+ Sữa công thức và sữa nội địa: Khi trẻ cai sữa mẹ (sau 2 tuổi), các bà mẹ có thể duy trì cho con uống từ 300-500ml sữa mỗi ngày. Thay vì chọn các loại sữa ngoại đắt tiền, các bà mẹ có thể cân nhắc sữa nội địa có giá thành rẻ hơn nhưng vẫn đảm bảo dinh dưỡng. Sữa tươi, sữa chua cũng là lựa chọn tốt. Với sữa chua, các mẹ có thể tự làm tại nhà từ sữa tươi, sữa bột nguyên kem hoặc sữa đậu nành, đảm bảo an toàn và tiết kiệm.
Một số lưu ý khi chuẩn bị bữa ăn cho trẻ trong thời kỳ bão giá
+ Lựa chọn thực phẩm theo mùa: Trái cây, rau củ theo mùa thường có giá thành rẻ hơn và an toàn hơn nhờ ít sử dụng chất bảo quản. Các mẹ nên tận dụng thực phẩm theo mùa để tiết kiệm chi phí mà vẫn đảm bảo dinh dưỡng cho trẻ.
+ Chế biến đa dạng: Trẻ nhỏ thường hay chán ăn nên các mẹ cần khéo léo biến tấu các món ăn, thay đổi cách chế biến như luộc, nấu, hấp hoặc xào nhẹ để kích thích vị giác của trẻ. Ví dụ, thịt gà có thể dùng làm gà hấp, gà xé hoặc gà kho cùng rau củ, giúp trẻ không bị ngán.
+ Chú trọng an toàn thực phẩm: Đảm bảo an toàn khi chế biến thực phẩm cho trẻ là rất quan trọng, đặc biệt trong tình hình dịch bệnh. Các loại rau củ quả cần rửa sạch dưới nước chảy và ngâm nước muối loãng để loại bỏ vi khuẩn.
+ Giảm thiểu đồ ăn vặt và đồ uống đóng chai: Đồ ăn vặt và các loại đồ uống đóng chai nhiều đường, muối, chất béo không tốt cho sức khỏe của trẻ và có giá thành khá cao. Các mẹ nên thay thế bằng các món ăn nhẹ lành mạnh tự làm từ đậu đỗ, trái cây tươi, sữa chua, giúp trẻ có chế độ dinh dưỡng hợp lý và hạn chế nguy cơ mắc bệnh béo phì.
Thời kỳ bão giá có thể tạo ra nhiều khó khăn trong việc đảm bảo bữa ăn dinh dưỡng cho trẻ. Tuy nhiên, với những lựa chọn thông minh và những cách chế biến phù hợp, các bà mẹ có thể mang đến cho con em mình bữa ăn đầy đủ dinh dưỡng mà vẫn tiết kiệm chi phí. Một chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ không chỉ giúp trẻ phát triển tốt mà còn góp phần xây dựng sức khỏe và sự vững vàng trong tương lai.