Thực hành vắt và bảo quản sữa mẹ đúng cách

Sữa mẹ là nguồn dinh duỡng quý giá với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Việc nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu và tiếp tục cho con bú trong hai năm đầu đời là rất quan trọng, giúp trẻ mau lớn, khỏe mạnh, tăng cường sức đề kháng với các bệnh nhiễm khuẩn..

Nhiều bà mẹ băn khoăn khi phải đi làm, có nên tiếp tục cho trẻ bú, hay làm thế nào để thực hiện được việc duy trì nuôi con bằng sữa mẹ. Để thực hiện điều đó, bạn cần cố gắng chủ động hơn và cần được sự động viên, khích lệ và giúp đỡ của gia đình. Nếu nhà bạn gần nơi làm việc thì đó là điều kiện thuận lợi để có thể tranh thủ thời gian nghỉ về nhà cho con bú. Nếu nhà ở xa thì bạn có thể vắt sữa ở nơi làm việc để người nhà đến lấy mang về cho con bú.

Thực hành vắt sữa đúng

Buổi sáng trước khi đi làm, mẹ nên vắt sữa càng nhiều càng tốt, khi mẹ vắt sữa xong thì nên cho bé bú tiếp để trẻ nhận được sữa cuối. Khi đến nơi làm việc, mỗi khi ngực căng sữa, bà mẹ có thể vắt sữa rồi bảo quản để mang về cho con bú. Nếu mẹ vắt sữa thường xuyên, đều đặn, nguồn sữa sẽ được duy trì.

Vắt sữa bằng tay: Chuẩn bị dụng cụ đựng sữa như cốc hoặc bình sữa đã được rửa sạch, tráng qua nước sôi và để ráo nước; túi đựng sữa chuyên dụng. Trước khi vắt sữa hãy masage ngực đúng cách, bắt đầu bằng những động tác vuốt từ nách hướng về phía núm vú. Người mẹ cần rửa tay sạch sẽ và dùng khăn mềm, lau sạch quanh bầu vú; sau đó nên ngồi hoặc đứng một cách thoải mái và để cốc hoặc bình sữa ở gần vú.

Đặt ngón tay cái lên phía trên núm vú và quầng vú, ngón tay trỏ ở phía dưới, đối diện với ngón tay cái thành hình chữ C (ngón tay cái của bạn sẽ ở vị trí 12 giờ và ngón tay của bạn ở vị trí 6 giờ), đỡ vú bằng các ngón tay khác. Ấn ngón cái và ngón trỏ một cách nhẹ nhàng về phía trong thành ngực, ấn vào rồi thả ra, ấn vào rồi thả ra; lúc đầu sữa có thể chưa xuống nhưng sau khi ấn vài lần, sữa sẽ bắt đầu xuống và chảy ra. Nó có thể chảy thành dòng nếu có sự giải phóng oxytocin.

 Nên vắt mỗi bên tối thiểu từ 3-5 phút cho tới khi thấy sữa chảy chậm lại thì chuyển sang bên kia, sau đó vắt lại cả hai bên. Thời gian để vắt sữa kéo dài khoảng là 20-30 phút.

Vắt sữa bằng máy hút sữa: Chọn phễu chụp vú vừa với bầu vú của bạn. Phễu chụp vú phải khít với đầu vú, nhưng cũng vẫn đủ khoảng không để đầu vú không bị chèn vào thành của phễu. Đầu núm vú phải nằm giữa tâm của ống phễu chụp vú. Trước khi hút sữa, cũng cần rửa sạch tay, phễu chụp vú và bình đựng sữa. Có thể làm ẩm chụp vú để tăng độ mút, kín khít. Bắt đầu hút với áp lực chân không cao nhất mà bạn vẫn thấy thoải mái. Massage ngực trước và trong khi hút để giúp sữa dễ chảy ra. Có thể hút sữa cả hai bên vú cùng một lúc để rút ngắn thời gian vắt sữa.

Để vắt được nhiều sữa:  bạn nên vắt sữa theo từng cữ bú trong ngày của bé, lý tưởng nhất là 3 tiếng vắt một lần. Bạn không nên “để dành” sữa trong vú vì làm như vậy có thể khiến bạn rất khó chịu vì cương tức sữa và vô tình làm cho sữa của mình ít dần đi. Hãy cố gắng thư giãn trước những áp lực từ công việc để có nguồn sữa tốt nhất cho bé. Ngoài ra, bạn nên duy trì chế độ ăn giàu dinh dưỡng và uống 2,0-2,5 lít nước mỗi ngày bởi nước cũng là một trong những thành phần chủ yếu của sữa mẹ.

Bảo quản và sử dụng: Mỗi lần vắt sữa, bạn nên cho sữa vào một túi hoặc bình riêng và đánh số để chú ý không cho bé bú sữa đã để quá lâu. Bạn cũng không nên đổ sữa cũ và sữa mới vào cùng một bình. Sữa để dành trong ngăn mát tủ lạnh. Trong ngăn mát tủ lạnh, sữa bảo quản được khoảng 24h, và nếu để trong ngăn đá thì có thể giữ được vài tuần, thậm chí vài tháng nếu điều kiện vô trùng tốt. Sữa mẹ có thể bảo quản lâu hơn sữa bò vì có chất chống nhiễm khuẩn.

Lưu ý khi trước khi vắt sữa

Trước khi vắt sữa, phải rửa tay sạch bằng xà phòng và nước. Nếu không có xà phòng và nước, hãy sử dụng dung dịch khử trùng tay có chứa ít nhất 60% cồn. Các mẹ có thể vắt sữa bằng tay hoặc bằng máy hút sữa. Nếu sử dụng máy hút sữa, hãy kiểm tra các bộ phận máy hút và đường ống đảm bảo sạch sẽ. Thay thế các ống dây hút đã bị bẩn, mốc.

Bảo quản sữa mẹ sau khi vắt sữa bằng cách sử dụng túi trữ sữa mẹ hoặc hộp đựng thực phẩm sạch để đựng sữa mẹ đã vắt ra. Nên dùng hộp đựng được làm bằng thủy tinh hoặc nhựa và có nắp đậy kín. Tránh các loại chai/ túi có ký hiệu tái chế số 7 (Bisphenol-A), biểu tượng này cho thấy rằng vật chứa có thể được làm bằng nhựa có chứa BPA. Không bảo quản sữa mẹ trong túi nhựa không dùng để đựng sữa mẹ.