Mỗi dịp Tết đến xuân về, các gia đình có ông bà, cha mẹ là người cao tuổi lại bước vào một kì nghỉ dài sum vầy ấm áp cùng con cháu. Có những người con, người cháu đi làm xa nhà, cả năm trời mới trở về nhà vào dịp Tết, nên việc chăm sóc cho những bậc sinh thành lại càng phải chỉn chu, ân cần – và một điều rất cần thiết là chúng ta nên để tâm chú ý đến chế độ dinh dưỡng cho ông bà, cha mẹ một cách hợp lý nhất.
Đảm bảo giờ nghỉ đầy đủ
Người cao tuổi cần nhiều thời gian nghỉ ngơi dưỡng sức hơn những người trưởng thành như chúng ta. Ông bà, cha mẹ chúng ta cần có những giờ nghỉ trưa đầy đủ, đúng giờ. Việc bị xáo trộn đồng hồ sinh học sẽ khiến cho họ dễ gặp phải các tình trạng như mệt mỏi, chậm chạp, dễ cáu gắt… Khi chúc Tết đầu năm, chúng ta nên để ý, tránh chúc Tết vào giờ nghỉ ngơi của các cụ để đảm bảo các cụ có thể có giờ giấc sinh hoạt hợp lí nhất. Bản thân những gia đình có người cao tuổi cũng nên chủ động về giờ giấc sinh hoạt chung của gia đình, tránh tụ tập ăn uống ồn ào khi đến giờ ông bà, cha mẹ cần nghỉ ngơi. Trước giờ nghỉ cũng không nên để người cao tuổi ăn quá no, sẽ dẫn đến việc hệ tiêu hóa phải làm việc quá tải gây nên chứng khó ngủ ở tuổi già.
Người cao tuổi cần được đảm bảo nghỉ ngơi đầy đủ, đúng giờ
Đảm bảo uống thuốc đúng giờ
Nghiên cứu cho thấy trung bình mỗi người cao tuổi ở Việt Nam mắc ít nhất 2 loại bệnh khác nhau. Chính vì vậy, chúng ta có thể dễ dàng nhìn thấy ông bà, cha mẹ là người cao tuổi tại nhà vẫn uống các loại thuốc khác nhau hàng ngày. Có nhiều loại thuốc yêu cầu phải uống đúng giờ, có loại yêu cầu uống trước khi ăn, cũng có loại yêu cầu uống sau khi ăn… Vậy nên, ở những gia đình có người cao tuổi, con cháu phải hết sức lưu ý về vấn đề giờ giấc uống thuốc của ông bà, cha mẹ để thuốc có thể phát huy hiệu quả tối đa. Chúng ta nên cân đối giờ giấc, sinh hoạt điều độ đúng giờ để người cao tuổi có điều kiện được uống thuốc đúng bữa, đúng giờ. Một mẹo nhỏ để tránh những lúc Tết nhất bận rộn mà vô tình quên đi mất, chúng ta nên ghi nhớ giờ uống thuốc của ông bà, cha mẹ mình và đặt chuông báo thức để nhắc nhở khi tới giờ họ uống thuốc.
Uống thuốc đầy đủ, đúng giờ ở người cao tuổi là rất quan trọng
Lưu ý về giờ giấc dùng bữa của người cao tuổi
Khi về già, sức chịu đựng và thích nghi của con người trở nên kém hơn so với những ngày còn trẻ. Một ví dụ đơn giản, nếu đến giờ ăn mà chúng ta không thể ăn cho đúng giờ thì chúng ta vẫn có thể dễ dàng nhịn được qua bữa. Tuy nhiên, người cao tuổi thì không như vậy. Đây là chuyện rất phổ biến do dịp Tết các gia đình thường đi chúc Tết, đi chơi nhiều, giờ giấc không cố định như ngày thường. Nếu sinh hoạt ăn uống của ông bà, cha mẹ không được đảm bảo theo đúng giờ sinh hoạt, họ sẽ có nguy cơ cao hơn gặp phải các tình trạng không mong muốn như mệt mỏi, đói, tay chân run rẩy… Vậy nên, việc đảm bảo đúng giờ giấc cho bữa ăn của các bậc ông bà, cha mẹ chúng ta là điều cần phải lưu tâm để đảm bảo sức khỏe cho họ. Nếu đi chúc Tết hay đi chơi du xuân, chúng ta phải đảm bảo rằng người cao tuổi ở nhà đã có đồ ăn sẵn sàng. Một chiếc cặp lồng cơm ấm nóng chỉ cần tới giờ bỏ ra ăn, hay một mâm cơm nhỏ được đính kèm tờ giấy hướng dẫn cụ thể cách hâm nóng khi tới bữa sẽ là một điều tuyệt vời – vừa để các cụ ở nhà có thể tự chuẩn bị bữa ăn cho mình, không lo ăn uống trái giờ; vừa là một cách thể hiện sự ân cần, chu đáo của con cháu khi vẫn có cách giúp các ông bà, cha mẹ ở nhà ăn uống đầy đủ và đúng cách.
Hỗ trợ người cao tuổi trong vấn đề đi lại, lấy đồ trên cao
Tết đến là dịp nhà nhà dọn dẹp, cất bớt vật dụng ít dùng, dành chỗ để trang hoàng cho ngôi nhà. Hãy nhớ, người cao tuổi sẽ gặp khó khăn khi lấy đồ trên cao. Khi về già, người cao tuổi sẽ có nguy cơ cao mắc phải các vấn đề về xương khớp như loãng xương, còng lưng, thoái hóa xương cốt, thoát vị đĩa đệm… khiến cho việc đứng thẳng hay rướn (với đồ) trở nên khó khăn hơn rất nhiều so với khi trưởng thành. Ở những gia đình có người cao tuổi, con cháu nên ưu tiên đặt những vật dụng mà ông bà, cha mẹ thường sử dụng ở nơi có thể dễ dàng lấy được, tránh trường hợp để người cao tuổi phải rướn cao. Nếu không, chúng ta nên chủ động lấy đồ cho ông bà, cha mẹ khi họ cần, vừa tránh các nguy cơ té ngã chấn thương không đáng có, vừa cho thấy sự quan tâm của mình tới các bậc sinh thành. Ngoài ra, các vấn đề xương khớp còn khiến cho người cao tuổi trở nên khó khăn hơn nhiều trong vấn đề đi lại, di chuyển. Đồng thời, chúng ta nên chú ý hỗ trợ ông bà, cha mẹ di chuyển, tránh nguy cơ xảy ra những va vấp.
Đề phòng nguy cơ từ rượu bia
Chúng ta đều biết rằng, rượu bia là nguyên nhân dẫn tới rất nhiều chứng bệnh nguy hiểm như ung thư, các bệnh về gan, tim mạch, huyết áp, thần kinh, đột quỵ… Và người cao tuổi thì càng dễ gặp nhiều biến chứng nguy hiểm hơn so với những người còn trẻ tuổi nếu sử dụng nhiều rượu bia. Đặc trưng ngày Tết là ngày đoàn viên sum vầy, lượng rượu bia được tiêu thụ còn nhiều hơn ngày bình thường do các gia đình thường xuyên đi chúc Tết hoặc đón khách. Những gia đình có người cao tuổi cần đặc biệt chú ý đến vấn đề này. Phải kiểm soát một cách chặt chẽ lượng rượu bia mà người cao tuổi sử dụng, tránh những cơn say không đáng có, tránh luôn cả những nguy cơ tiềm tàng đáng tiếc như đột quỵ, vấp ngã những ngày đầu năm.
Tết là một ngày lễ lớn trong năm, ngày mà mọi người có thế cùng sum vầy hạnh phúc, ăn uống no say mừng năm mới bình yên sung túc. Chúc cho ông bà, cha mẹ của chúng ta luôn có một sức khỏe dồi dào, tinh thần thoải mái và có thể cùng sống khỏe thật lâu với con cháu qua thật nhiều mùa Tết đoàn viên nữa.
ThS. Trần Châu Quyên - Trưởng Khoa khám tư vấn dinh dưỡng người lớn – Viện Dinh dưỡng