Tháp Dinh dưỡng cho người cao tuổi được thiết kế dạng kim tự tháp, chia thành 8 tầng thực phẩm theo số lượng khẩu trong khẩu phần ăn. Từ nhóm nên dùng đủ (đáy tháp) đến nhóm cần hạn chế (đỉnh tháp), mỗi tầng đều được minh họa bằng hình ảnh, dụng cụ đo lường đơn giản như bát, cốc, thìa… giúp người cao tuổi và người chăm sóc dễ dàng ước lượng khẩu phần.

Theo khuyến nghị, người cao tuổi nên duy trì chế độ ăn đủ chất bột đường (ngũ cốc, khoai củ), chất đạm (thịt, thủy sản, trứng và hạt giàu đạm), rau củ quả tươi, sữa và chế phẩm từ sữa. Bên cạnh đó, lượng dầu mỡ, muối và đường cần được kiểm soát chặt chẽ để phòng ngừa các bệnh mạn tính thường gặp như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu…

Ăn đúng lượng – đủ chất theo từng nhóm thực phẩm

Một số khuyến nghị cụ thể từ tháp dinh dưỡng dành cho người cao tuổi:

• Ngũ cốc, khoai củ và sản phẩm chế biến: 8–10 đơn vị ăn/ngày. Một đơn vị tương đương ½ bát con cơm trắng, ½  củ khoai tây luộc (~66g), 1 bắp ngô nếp luộc (117g) hoặc ½  cái bánh mỳ.

• Thịt, thủy sản, trứng và hạt giàu đạm: 3–4 đơn vị ăn/ngày. Mỗi đơn vị chứa 7g protein, tương đương 1 quả trứng gà luộc, 2 thìa thịt băm, 2 miếng đậu phụ, 30g đậu xanh.

• Rau lá, rau củ: 3–4 đơn vị ăn/ngày, mỗi đơn vị ~80g (1/2 bát con rau luộc, 5 miếng bí xanh luộc, 1 quả cà chua luộc).

• Trái cây, quả chín: 2–3 đơn vị ăn/ngày, tương đương 1 quả chuối, 1 miếng đu đủ, 1 quả táo, 2 miếng xoài, 1 múi bưởi.

• Sữa và chế phẩm sữa: 3–4 đơn vị ăn/ngày, tương đương 100ml sữa, 100g sữa chua hoặc 15g phô mai.

Nhóm cần hạn chế: đường, muối, dầu mỡ

Để bảo vệ sức khỏe tim mạch và duy trì cân nặng hợp lý, tháp dinh dưỡng khuyến cáo:

• Muối: dưới 5g/ngày (~1 thìa cà phê), bao gồm cả muối, nước mắm, bột canh...

• Đường/đồ ngọt: dưới 25g/ngày (~5 thìa cà phê), bao gồm đường tinh luyện, mật ong, nước ngọt, bánh kẹo…

• Dầu mỡ, hạt có dầu: 15g – 20g/ngày (~3-4 thìa cà phê dầu/mỡ), nên dùng xen kẽ dầu thực vật và mỡ động vật.

Không chỉ ăn đủ, mà còn cần vận động và uống đủ nước

Một chế độ ăn hợp lý sẽ phát huy hiệu quả tốt nhất khi kết hợp cùng lối sống lành mạnh. Người cao tuổi cần đảm bảo cung cấp đủ nước mỗi ngày – khoảng 1,6 đến 2 lít, không chỉ từ nước lọc mà còn từ canh, nước rau hay nước ép không đường. Bên cạnh đó, nên duy trì vận động nhẹ nhàng hằng ngày, như đi bộ, tập dưỡng sinh hoặc yoga, để hỗ trợ tiêu hóa, duy trì khối cơ và phòng ngừa nhiều bệnh lý mạn tính thường gặp ở tuổi già.

Tháp dinh dưỡng không chỉ là tài liệu truyền thông mà còn là hướng dẫn thiết thực để xây dựng bữa ăn khoa học. Việc áp dụng linh hoạt mô hình này hằng ngày sẽ giúp người cao tuổi chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe bản thân, phòng tránh bệnh tật, sống vui – sống khỏe – sống có ích mỗi ngày.