|
1. Trước hết cần phân biệt giữa nôn và trớ
- Nôn: Là hiện tượng thức ăn trong dạ dày bị đưa hết ra ngoài do sự co bóp của dạ dày phối hợp với co bóp của cơ hoành và thành bụng.
- Trớ: Là hiện tượng một lượng thức ăn bị trào ra khỏi miệng ngay sau bữa ăn hoặc trong bữa ăn. Đây là hiện tượng sinh lý trong vòng 6 tháng đầu không cần phải điều trị.
2. Các nguyên nhân gây nôn trớ ở trẻ em
a. Nôn là triệu chứng của một số bệnh |
Ngoài triệu chứng nôn trẻ còn có các triệu chứng khác đặc trưng của từng bệnh, đây là những trường hợp nôn đột xuất không phải thường xuyên.
- Nôn trong một số bệnh nhiễm khuẩn cấp tính: Viêm họng, viêm phế quản, viêm phổi, ngoài triệu chứng nôn trẻ thường kèm theo: sốt, ho, khó thở.
- Nôn trong ỉa chảy cấp: Ngoài nôn trẻ kèm theo tiêu chảy, mất nước.
- Nôn trong các bệnh não màng não, viêm màng não mủ, u não, áp xe não: ngoài nôn trẻ kèm theo các triệu chứng: co giật, sốt, hôn mê, thóp phồng (trẻ dưới 12 tháng).
- Nôn trong ngộ độc thức ăn: Trẻ kèm theo đi ỉa, đau bụng, dấu hiệu nhiễm khuẩn, nhiễm độc.
- Nôn trong các bệnh ngoại khoa: Tắc ruột, lồng ruột: ngoài dấu hiệu nôn trẻ kèm theo cơn khóc thét do đau bụng, bụng chướng, bí trung, đại tiện, hoặc đi ngoài ra máu trong lồng ruột.
- Nôn do hẹp ruột bẩm sinh, phì đại môn vị hẹp thực quản: Nôn xuất hiện sớm trong vòng 1 tuần đầu sau khi sinh, hầu như bữa nào cũng nôn, nôn ngay sau khi ăn hoặc 1 vài giờ, cần được phát hiện sớm để điều trị bằng phẫu thuật.
b. Nôn thường xuyên:
Ngoài triệu chứng nôn trẻ không có các triệu chứng khác kèm theo thường do các nguyên nhân sau:
+ Ăn quá nhiều, quá no
+ Do trẻ nuốt quá nhiều không khí khi ngậm vú giả hoặc bú bình không nghiêng cho sữa ngập cổ bì
- Ăn xong đặt trẻ nằm ngay
- Do quấn tã bụng quá chặt
- Do rối loạn thần kinh thực vật, rối loạn co bóp dạ dày.
3. Xử trí khi trẻ bị nôn:
+ Không ép trẻ ăn quá no
+ Khi bú chai: Cầm nghiêng chai sữa 45 độ cho sữa ngập hết cổ chai sữa.
+ Không cho trẻ ngậm đầu vú giả.
- Nôn do rối loạn thần kinh thực vật
+ Sau khi ăn bế vác trẻ đứng thẳng 10-15 phút
+ Không quấn rốn quá chặt
+ Dùng thuốc ức chế co thắt dạ dày
* Cồn Benando: 1-3 giọt/ngày
* Atropin dung dịch 1/1000: 2 giọt trước khi ăn
* Gacdenan: 0,01g x 4 lần/ngày
Cần theo dõi trọng lượng của trẻ nếu không tăng cân hoặc sụt cân cần đưa khám bác sĩ để kiểm tra lại chẩn đoán.