Tết Nguyên Đán là cái lễ đầu tiên và quan trọng nhất trong các lễ hội Việt Nam, mang đậm nét văn hóa truyền thống của dân tộc. Đây là dịp để mọi người được sum họp, đoàn viên dưới mái ấm gia đình, là dịp để các mối quan hệ họ hàng, làng xóm, thầy trò, bạn hữu… được kết giao, hội tụ. Những sinh hoạt thường ngày có nhiều thay đổi, ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe người cao tuổi. Vì vậy trong dịp tết Nguyên đán, người cao tuổi, những gia đình có người cao tuổi cần chú ý một số vấn đề sau.
1. Về sinh hoạt trong dịp tết Nguyên đán.
Tết Nguyên đán là thời điểm giao mùa, thời tiết thường hay có sự thay đổi ảnh hưởng đến sức khỏe. Tết lại là dịp, mọi người giao lưu gặp gỡ với nhau nên đi lại nhiều, thời gian nghỉ ngơi, chăm sóc sức khỏe bị thu lại.
Với đặc điểm người cao tuổi thần kinh thường chậm chạp, hệ vận động xương, cơ kém, nên khi cần thiết đi ra ngoài người cao tuổi cần đi cùng con, cháu, đi lại cẩn thận, đề phòng tai nạn giao thông hay té ngã. Người cao tuổi cần giữ ấm nhất là với những người có bệnh tim mạch, hô hấp.
Luyện tập trong dịp Tết Nguyên đán rất cần thiết cho người cao tuổi. Việc tập luyện giúp cho cơ thể lưu thông khí huyết, giúp ăn ngon miệng. Mức độ luyện tập nên nhẹ nhàng tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của mình. Mỗi ngày nên luyện tập duy trì khoảng 30 phút. Buổi sáng không tập quá sớm, không tập quá nhiều dễ gây mệt mỏi, ảnh hưởng đến sức khỏe. Duy trì giấc ngủ đều đặn, không thức quá khuya.
Với người cao tuổi bị mắc các bệnh mạn tính như bệnh tim mạch, bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường … nhất thiết phải dùng thuốc theo chỉ định các bác sỹ chuyên khoa. Nếu trong dịp Tết, người cao tuổi mắc bệnh cần bố trí đi khám bệnh kịp thời, tránh tình trạng để bệnh quá nặng hoặc nguy hiểm mới tới bệnh viện.
2. Về dinh dưỡng trong dịp Tết Nguyên đán.
Ở người cao tuổi chức năng bộ máy tiêu hóa bị suy giảm. Răng, các cơ nhai, dạ dày, ruột hoạt động kém, sự bài tiết các men tiêu hóa giảm, nên quá trình tiêu hóa và hấp thu thức ăn kém hơn. Vấn đề chăm sóc dinh dưỡng cho người cao tuổi trong dịp tết Nguyên đán cần chú ý:
Chế độ ăn đảm bảo năng lượng hợp lý, cân đối giữa chất bột đường, chất đạm, chất béo ăn đủ rau xanh và trái cây.
Ăn uống điều độ, không ăn quá nhiều bữa trong ngày nhưng cũng không bỏ bữa. Mỗi bữa ăn một lượng vừa đủ, không ăn quá nhiều dẫn đến bộ máy tiêu hóa quá tải người cao tuổi dễ mệt mỏi. Ăn nhiều gây béo phì, dễ mắc các bệnh tim mạch và rối loạn chuyển hóa.
Người cao tuổi không nên ăn nhiều thức ăn có chỉ số đường huyết cao như bánh kẹo, nước ngot, các loại chè ngọt…
Không nên ăn nhiều các loại thức ăn nhiều dầu mỡ, các món chiên xào rán dễ gây đầy bụng, khó tiêu hóa, người mệt mỏi. Không ăn thức ăn thừa, ôi thiu.
Cùng với các món ăn ngon, nhiều chất béo, rượu, bia thường không thiếu trong bữa ăn ngày Tết. Để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, trước hết đồ uống phải đảm bảo vấn đề an toàn thực phẩm, có nguồn gốc, chất lượng rõ ràng. Người cao tuổi trước khi dùng bữa chỉ nên uống một ly nhỏ rượu vang để khai vị và giúp ăn ngon miệng. Uống quá nhiều rượu bia có hại cho sức khỏe. Với những người có bệnh tim mạch, tăng huyết áp, người bệnh gan… uống rượu bia nhiều làm bệnh nặng lên, thậm chí gây đột quỵ, có thể dẫn đến tử vong.
Người cao tuổi, trong dịp tết Nguyên đán cần thiết có chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng điều độ hợp lý, càng gần với sinh hoạt thường ngày càng tốt. Điều đó giúp cho người cao tuổi có sức khỏe tốt, giúp cho mọi nhà mọi người được đón xuân vui vẻ, hạnh phúc,
BS. CKI. Phạm Thị Yêu – Viện Dinh dưỡng Quốc gia